اسلام آباد – 09 ڊسمبر (اي پي پي) پرڏيهي وزير مخدوم شاهه محمود قريشي چيو آهي ته خطي ۽ دنيا ۾ امن، ترقي ۽ خوشحالي جي گڏيل هدفن کي حاصل ڪرڻ لاءِ اسان اجتماعيت جي حامل عالمي نظام (گلوبل آرڊر) جي حمايت جاري رکنداسين، سارڪ کي تنگ نظر سياسي ايجنڊا کان آزاد ڪري ۽ فعال ڪرڻ جي ضرورت آهي، پاڪ??تا?? ڪنهن عالمي يا علائقائي تڪرار جو حصو نه بڻجڻ جو فيصلو ڪيو آهي. آءِ ايس ايس آءِ اهتمام هيٺ ”پرامن ۽ خوشحال ڏکڻ ايشيا“ جي عنوان سان اسلام آباد ڪانڪليو کي خطاب ڪندي چيو ته اسان جي دنيا تبديل ٿي رهي آهي، ڊگهي قوميت جي نظريي کي تنهائي پسند يا هڪطرفي س??چ جون قوتون ٽوڙي رهيون آهن، ملڪ، قومپر??تا?? ايجنڊائن طرف واپس وڃي رهيا آهن، طاقت جو اظهار هڪ نئون معمول بڻجندو پيو وڃي، وڏين قوتن جي وچ ۾ مقابلو ۽ ڪشمڪش وڌندي پئي وڃي، جيڪا تضادم طرف ڇڪي رهي آهي، ان جي نتيجي ۾ نيون مخالفتون ۽ طاقتون جنم وٺي سگهن ٿيون ۽ دنيا کي ٻيهر ڌڙن جي س??است جي نظر ڪري رهيا آهن، هڪ نئين سرد جنگ جو ظهور ٿيندو محسوس ٿي رهيو آهي، هٿيارن جي انبار ۾ اضافو ۽ نيون اڀرندڙ جنگي ٽيڪنالاجي سان هربي معاملن جا بنيادي تقاضا ئي تبديل ٿيندا پيا وڃن،
هن چيو ته جارحاڻي جنگي نظامن جو منظر تي اچڻ، اشتعال انگيز نظرين جي رونمائي ۽ جارحاڻي جنگي قوت جو اظهار، ڇڪتاڻ کي وڌائڻ ۽ فوجي مهم جوئي جهڙا عنصر، پهرين کان اسٽريٽجڪ عدم استحڪام جو شڪار اسان جي خطي جي لاءِ وڌيڪ خطرن جو سبب بڻجي رهيا آهن. ڏکڻ ايشيا ۾ اسٽريٽجڪ استحڪام لاءِ جوهري صلاحيتن بابت لاڳاپيل طور تي طئي ٿيل پابندين ۽ روايتي فوج اڻٽر آهن، ڏکڻ ايشيا دنيا جي تقريبن هڪ ڀاڱي چار جو ٺڪاڻو آهي جتي نيٽ سيڪيورٽي پرووائيڊر جهڙن نظرين جو فروغ وٺڻ، خطي جي ٻين ملڪن جي جائز سياسي معاشي ۽ سلامتي جي مفادن کان نظرانداز ڪرڻ آهي، ڪشمير بابت پرڏيهي وزير چيو ته گڏيل قومن جي ايجنڊا تي ڄمون ۽ ڪشمير تڪرار هڪ پراڻو ۽ قديم ترين مسئلي جي طور تي موجود آهي، جيڪو اڃان تائين ڪشمير جي بهادر عوام جي امنگن موجب حل جو منتظر آهي. ان مسئلي جي باهه جوهري ”فليش پوائنٽ“ ۾ بدلجڻ جي سگهه رکي ٿي، جيڪو علائقائي، عالمي س??امتي لاءِ تباهي آڻيندڙ هوندو، اهو خطو چين ۽ ڀارت جي وچ ۾ جنگي محاذ آرائي، نيپال ۽ ڀارت جي وچ ۾ سرحدي تڪرار ۽ بنگلاديش ۽ ڀارت جي وچ ۾ آبي تڪرارن جو مشاهدو به ڪري چڪو آهي، سريلنڪا پنهنجي تاريخ جي 25 سالن ۾ رتوڇاڻ واري بغاوت جو منهن ڏٺو آهي، افغان??تا?? چئن ڏهاڪن کان تڪرارن مان گذرندو آيو آهي، هن چيو ته اسان کي قومي س??امتي حڪمت عملي ۾ انساني س??امتي کي مرڪزيت ڏيڻ جي ضرورت آهي، يعني س??امتي تي ٻڌل پاليسين سان خطي ۾ ترقي ۽ خوشحالي طرف وڃڻو پوندو، اهو آهي اهو حقيقي چئلينج جنهن جو اچ ڏکڻ ايشيا منهن ڏسي رهيو آهي، پاڪ??تا?? پنهنجو ڌيان تبديل ڪري جيو اڪنامڪس طرف ڪيو آهي، خطي کي جوڙڻ اڄ جو اهو لفظ آهي جنهن سان مرڪزيت ۽ مقبوليت حاصل آهي، اهو اسان کي قومي ۽ علائقائي ترقي جي لاءِ بي پناهه موقعا فراهم ڪري سگهي ٿو، پاڪ??تا?? ڪراچي ۽ گوادر بندرگاهن جي ذريعي چين جي اولهندي حصن ۽ وچ ايشيائي جمهوريتن جي عالمي س??نڊ تائين پهچ جو مختصر ترين رستو فراهم ڪري ٿو، پاڪ??تا?? ۽ چين جي سدابهار اسٽريٽجڪ ڪوآپريٽو حصيداري جو امتياز چين پاڪ??تا?? اقتصادي لنگهه (سي پيڪ) را??طن جي استواري جو هڪ بهترين ۽ مثالي منصوبو آهي،
هن چيو ته پاڪ??تا?? جي معاشي تبديلي سان گڏوگڏ سي پيڪ خطي کي جوڙڻ لاءِ به هڪ اهم رستو آهي، ڏکڻ ايشيا جي خوشحالي لاءِ خطي ۾ علائقائي تعاون لازمي آهي، سارڪ کي تنگ نظر سياسي ايجندائن کان آزاد ڪري زنده ۽ فعال ڪرڻ جي ضرورت آهي، بدقسمتي سان خطي جي ا??در واپار انتهائي گهٽ آهي،واپار، روڊن جو نظام ۽ را??طن ۾ آيل رڪاوٽون ۽ پابنديون ختم ڪرڻ لاءِ ٺوس قدم کڻڻ جي ضرورت آهي، پرڏيهي وزير چيو ته پاڪ??تا?? ڪنهن عالمي يا علائقائي تڪرار جو حصو نه بڻجڻ جو فيصلو ڪيو آهي ۽ صرف امن ۽ ترقي ۾ شريڪ رهڻ جي راهه چونڊي آهي. پاڪ??تا?? اجتماعيت ۽ تعاون جي حامل سوچ ۽ فڪر تي ٻڌل وسيع تر معاشي ۽ اقتصادي حصيداري تي زور ڏئي رهيو آهي. ڪيترن ئي ٻين ملڪن وانگر پاڪ??تا?? کي معاشي اسٽريڪچر سببن سان پيدا ٿيندڙ ڪيترائي غير روايتي س??ڪيورٽي مسئلا درپيش آهن جنهن ۾ ماحولياتي آلودگي، غذا، توانائي ۽ پاڻي جو بحران، آبادي ۾ اضافو، تمام گهڻو شهرن جو وڌڻ ۽ غربت جهڙا مسئلا شامل آهن. نهايت فوري نوعيت جي ڳڻتي جو سبب بڻجندڙ مسئلو، ماحولياتي گدلاڻ آهي جنهن جو سنڌو سنئون اثر غذا ۽ آبي س??امتي تي ٿيندو آهي،
پرڏيهي وزير چيو ته عمران خان حڪومت قومي س??امتي لاءِ، درپش ان سنگين خطري جو ادراڪ ڪندي انهن اثرن کي گهٽ کان گهٽ ڪرڻ جي لاءِ ڪوششون ڪري رهي آهي، واپار ۽ سيڙپڪاري، انفرااسٽرڪچر جي ترقي، انرجي س??ڪيورٽي، زراعت، سياحت ۾ تعاون ۽ عوامي را??طن ۾ اضافو اسان جون ترجيحون آهن، اسان جي بنيادي دلچسپي پرامن ۽ مستحڪم “عالمي نظم“ (انٽرنيشنل آرڊر) جيڪو سڀني کي اعتماد ۾ کڻي هلي، پاڪ??تا?? پرامن گڏيل بقا، تعاون تي ٻڌل گهڻ قوميت ۽ اتفاق را??ِ رکندڙ فيصلي سازي جي اصولن جي عزم تي ڪاربند آهي، پرڏيهي وزير چيو ته خطي ۽ دنيا ۾ امن، ترقي ۽ خوشحالي جي گڏيل هدفن کي حاصل ڪرڻ لاءِ اسان اجتماعيت جي حامل عالمي نظام (گلوبل آرڊر) جي حمايت سدائين جاري رکنداسين، اسان بيانين جي دور ۾ جيءَ رهيا آهيون، پاڪ??تا?? جي بيانين جي جوڙجڪ ۽ ان جو فروغ اسان سڀني جي هڪ قومي ذميداري آهي، فيصلا سازن ۽ محقيقن جي وچ ۾ خليج کي ختم ڪرڻو پوندو ۽ اتفاق را??ِ رکندڙ بيانين کي پيش ڪرڻو پوندو، “اسلام آباد ڪانڪليو“ جهڙا فورمز ان ڏس ۾ اهم ڪردار ادا ڪري سگهن ٿا.
